Als er één werkveld is dat zich moeilijk leent voor leren op afstand is het de zorg. Toch wordt er op dit vlak momenteel het uiterste gevraagd van opleiders en opleidingsadviseurs. Creativiteit en flexibiliteit zijn de kernwoorden waarmee deze periode voor hen de geschiedenis in zal gaan. OAZ werkt veel samen met ziekenhuizen en andere zorginstellingen, en daarbinnen specifiek met de opleidingsadviseurs, werkbegeleiders en anderen die betrokken zijn bij het begeleiden van stagiaires en leerlingen. Hierdoor krijgt OAZ een kijkje in de keuken bij veel van deze organisaties en zien hoe ze omgaan met het leren in tijden van corona.

Extra handen, hoe doe je dat?

Aan de ene kant zien we dat leerlingen in deze periode juist worden ingezet, hun extra handen zijn immers hard nodig in tijden van extreme druk op ons zorgstelsel. Dit is natuurlijk een bijzonder leerproces. Aan de andere kant zijn er ook leerlingen die nog niet klaar zijn voor deze extra inzet, of is er besloten om leerlingen juist naar huis te sturen om besmettingsgevaar te beperken. Daarnaast zijn er ook onderwijsinstellingen die hebben besloten om stages op te schorten, of de stagiaires zelf de keuze geven of ze hun stage nog willen voortzetten.

Er zijn ook organisaties die er juist extra stagiaires bij krijgen en daardoor een dankbare groep opvangt. Er zijn namelijk een aantal ijverige leerlingen en stagiaires die in hun weekenden en vakanties in een andere zorginstelling dan hun leer-werkplek bijverdienen. Gezien de huidige richtlijnen van het RIVM is het niet mogelijk dat deze groep bij meer dan één zorginstelling werkt. Daarom zijn er nu zorginstellingen die hun weekend- en vakantiemedewerkers een stageplek bieden waardoor ze kunnen werken én leren op dezelfde plek zonder vertraging op te lopen met hun opleiding.

Nationale Zorgklas

Onlangs is het platform Nationale Zorgklas in het leven geroepen als een landelijk initiatief om via een versneld leertraject extra hulpkrachten voor te bereiden op werken in de zorg. Het online platform biedt kennis aan mensen die nieuw zijn in de zorg, maar ook aan mensen met zorgervaring. Dit gebeurt onder begeleiding van vakdocenten die verschillende trainingsprogramma’s bieden.

Introductievideo’s op de website van de Nationale Zorgklas bieden inzicht in welke kennis nodig is, welke eisen worden gesteld, en van welke richtlijnen geïnteresseerden op de hoogte moeten zijn. Onderwerpen die hierin worden aangestipt zijn, naast video’s over het coronavirus, bijvoorbeeld hygiëne, voeding, Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen (ADL) en dementie. De video’s geven een kijkje in de keuken en moedigen aan tot verder leren.

Nationale Zorgklas werkt nauw samen met het landelijk initiatief ‘Extra Handen voor de Zorg’, om de mensen die zich daar hebben aangemeld kennis te bieden. Het uiteindelijke doel is om de mensen die zich hebben aangemeld ook daadwerkelijk een plekje in de zorg te kunnen bieden.

Werken met verschillende mediakanalen

Om medewerkers, en specifiek leerlingen van zorginstellingen te bereiken worden verschillende media op grote schaal ingezet. Videobelplatforms zoals Microsoft Teams of Skype worden gebruikt, maar ook grijpen organisaties naar andere mogelijkheden. Zo worden er bijvoorbeeld podcasts gebruikt om medewerkers op de hoogte te houden van de ontwikkelingen rond corona en ze te informeren over wat dat betekent voor de organisatie waar ze werken.

Richtlijnen van het RIVM zorgen er voor dat bijeenkomsten niet meer zijn toegestaan en dit geldt natuurlijk ook voor de trainingen die worden geboden door zorginstellingen. Maar, het geheel afzeggen van trainingen is een vergaande beslissing. Daarom zijn er ook organisaties die er voor kiezen om bijvoorbeeld een introductiedag voor nieuwe medewerkers en leerlingen gewoon door te laten gaan, maar dan op een nieuwe manier. PowerPoint presentaties doornemen, filmpjes bekijken en opdrachten maken: het kan allemaal thuis.

Een regionale speler die ook creatief moet leren omgaan met leren op afstand is het Tjongerschans Ziekenhuis in Heereveen. Zij werken samen met onder andere het Friesland College, dat les op afstand biedt aan al hun leerlingen. De uitdaging ligt momenteel in het verzinnen van manieren waarop examinering toch doorgang kan vinden, zeker nu het er op lijkt dat de corona-maatregelen langer lijken te duren dan eerst gedacht. Het Friesland college maakt voor de lessen gebruikt van Microsoft Teams. Docente Cora Willems van het Friesland College is tevreden: “Studenten reageren verrassend positief. Zij zijn blij dat school doorgang kan vinden en passen zich wonderwel snel aan. Studenten zetten zich voor de volle 100% in en helpen elkaar waar nodig.”

Waar de ene organisatie meer uitdagingen voor zijn kiezen krijgt, heeft de andere organisatie al veel ervaring met het communiceren op afstand. Bijvoorbeeld De Gelderhorst te Ede, een centrum voor oudere doven. Helaas kunnen de bewoners nog geen bezoek ontvangen. Communiceren met gebaren – door een raam bijvoorbeeld – lukt wel.

Maar ook De Gelderhorst moet creatief met deze situatie omgaan. Externe partijen kunnen niet op locatie komen. De Gelderhorst biedt leer-werkplekken in de vorm van een BBL-traject óók aan dove leerlingen. Lessen worden gegeven via het videoplatform Zoom, waaraan ook een tolk deelneemt. Zo kunnen alle leerlingen deelnemen aan de lessen. Een video-verbinding was nog nooit zo belangrijk in een tijd waarin de gemiddelde webshop door zijn voorraad van webcams heen is.

Subsidie Praktijkleren

Afhankelijk van de doelgroep op de werkvloer maken veel van onze klanten gebruik van de regeling praktijkleren. Gelukkig krijgen we goede signalen van het RVO – de subsidieverstrekker van de regeling praktijkleren. Ze geven aan zich coulant op te stellen ten opzichte van de bewijslast van de begeleiding van leerlingen, wat een belangrijk onderdeel is van de onderbouwing van de subsidieaanvraag. Ook geldt dat werkgevers die te maken hebben met een gedwongen sluiting niet minder subsidie krijgen.

Het nieuwe normaal

Wat voorheen onmogelijk leek is opeens de normaalste zaak van de wereld, en leerlingen zijn nu juist de ‘extra handen voor de zorg’ die we nodig hebben in Nederland. Het lijkt er op dat online lesgeven de norm gaat worden tot de zomer en dat dit door de creativiteit van alle betrokkenen geen problemen oplevert maar juist heel goed gaat.