De zorg- en welzijnssector staat onder druk. Er is een personeelstekort, stijgende zorgvraag en toenemende complexiteit vragen om structurele vernieuwing. Vanuit het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA) wordt daarom een nieuw instrument beschikbaar gesteld, namelijk de doorbraakmiddelen.

Deze middelen zijn bedoeld om innovaties mogelijk te maken die een echte doorbraak kunnen betekenen voor de manier waarop we zorg en ondersteuning organiseren. Denk aan toepassingen van kunstmatige intelligentie (AI), slimme hulpmiddelen of nieuwe samenwerkingsvormen die de druk op personeel verminderen en de zorg toekomstbestendig maken.

Wat zijn doorbraakmiddelen?

De doorbraakmiddelen zijn onderdeel van het AZWA, dat voortbouwt op het Integraal Zorgakkoord (IZA). Waar de bestaande transformatie­middelen zich richten op het verbeteren van bestaande samenwerkingen en processen, gaan de doorbraakmiddelen een stap verder.

• Budget: 400 miljoen euro per jaar in 2027 en 2028 (in totaal dus 800 miljoen).
• Doel: het versnellen van vernieuwing met een aantoonbaar grote impact, zoals arbeidsbesparende technologie of domeinoverstijgende initiatieven.
• Breed toepasbaar: niet gebonden aan één sector, maar inzetbaar binnen zorg, welzijn en het sociaal domein.

De doorbraakmiddelen zijn dus bedoeld voor projecten die verder gaan dan optimaliseren. Ze moeten de manier van werken echt vernieuwen.

Wat betekent dit voor jouw organisatie?

Voor zorg- en welzijnsorganisaties bieden de doorbraakmiddelen kansen en uitdagingen.

1. Kansen voor vernieuwing

Als jouw organisatie werkt aan innovatieve oplossingen die de werkdruk verlagen, digitalisering versnellen of samenwerking verbeteren, kunnen de doorbraakmiddelen straks de financiële impuls bieden om deze plannen verder te brengen. Denk aan:

• de inzet van AI of robotica in de zorgverlening;
• digitale triage of administratieve ondersteuning;
• regionale samenwerking tussen zorg, welzijn en gemeenten;
• nieuwe werkprocessen die de inzet van personeel efficiënter maken.

2. Uitdagingen in voorbereiding

Het is nog niet duidelijk hoe de doorbraakmiddelen er precies uit gaan zien. Het ministerie van VWS werkt aan criteria voor toekenning en verantwoording. Een belangrijk aandachtspunt daarbij is dat de impact waarschijnlijk zal worden getoetst op arbeidsbesparing en structurele effectiviteit.

Organisaties die straks aanspraak willen maken op de middelen doen er goed aan om nu al:

• hun innovatieve projecten concreet te beschrijven (met meetbare resultaten);
• regionale partnerschappen te versterken;
• en vooraf na te denken over schaalbaarheid. H e breder toepasbaar een oplossing is, hoe groter de kans op financiering.

Wanneer komt er meer duidelijkheid?

Hoewel de middelen zijn gereserveerd voor 2027 en 2028, is het nog niet duidelijk wanneer de eerste aanvragen ingediend kunnen worden. Verwacht wordt dat VWS in de loop van 2026 meer informatie geeft over het aanvraagproces en de verdelingscriteria.

Tot die tijd is het verstandig om de ontwikkelingen rond het AZWA actief te volgen en binnen je organisatie alvast na te denken over mogelijke doorbraakprojecten.

Blijf op de hoogte van het AZWA en de doorbraakmiddelen

Schrijf je in voor onze maandelijkse nieuwsbrief en krijg het nieuws direct in jouw mailbox.

Heb je nog vragen over dit artikel? Neem dan contact op met een van onze HR Specialisten via info@oaz.nl of bel 088 5600 700.