Organisaties die een opdracht krijgen van de overheid moeten hiervoor een sociale tegenprestatie verrichten. Dit is afgesproken in de regeling Social Return on Investment, ook wel SROI genoemd. Via de regeling creëren overheid en opdrachtnemers samen meer werkgelegenheid voor mensen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt.

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de invulling van deze maatregel, die aansluit bij de werking van de Participatiewet. Het realiseren van deze duurzame werkplekken verloopt nog niet vlekkeloos. Zo verschilt het SROI-beleid waaraan werkgevers moeten voldoen wanneer ze een publieke aanbesteding aangaan bij veel gemeenten wat voor verwarring zorgt bij opdrachtnemers.

Een van de diensten van OAZ is het ondersteunen van werkgevers bij de administratieve verantwoording van de SROI, waarbij wij ook het contact met de gemeenten onderhouden. In dit artikel belichten we de uitdagingen en positieve ontwikkelingen van de SROI.

Hoe hoog is de SROI-verplichting?

Inkopers van gemeenten kunnen bij de aanbesteding van publieke opdrachten de opdrachtnemer verplichten om werkplekken te realiseren voor mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt. Ook het aanbieden van werkervarings- of stageplaatsen is hier onderdeel van. Gemeenten zetten deze maatregel veelal in bij opdrachten met een waarde boven €50.000.

De inzet van de opdrachtnemer is uitgedrukt in een waarde die gelijk staat aan een percentage van de opdrachtwaarde. Het meest voorkomende percentage is 5% van de opdrachtwaarde. Dit percentage wordt ingezet als loonsom voor mensen binnen de kwetsbare doelgroep.

Bijvoorbeeld: bij een opdrachtwaarde van €800.000,- heeft de opdrachtnemer een totale SROI-verplichting van €40.000,-.

Het vervullen van de SROI

Om de SROI-verplichting te vervullen moet een opdrachtnemer kunnen onderbouwen welke kandidaten binnen de doelgroep vallen. Afhankelijk van de doelgroep zijn er verschillende administratieve vereisten verbonden aan deze onderbouwing. Gemeenten werken met verschillende monitoringsinstrumenten, waarin de werkgever de kandidaten en bijbehorende administratie kan verwerken.

Bij het meten van de waarde van SROI-activiteiten werken gemeenten met bouwblokken, ook wel inspanningswaarden genoemd. Deze bouwblokken hebben niets te maken met salaris of uitkeringswaarde maar zijn gerelateerd aan de individuele kandidaten. Zo zijn de afstand tot de arbeidsmarkt en de hoogte van de inspanning om de kandidaat naar werk te begeleiden van belang bij het meten van de SROI-waarde van een opdrachtnemer.

Gemeentelijke samenwerking SROI-afspraken

Wij ervaren dat organisaties open staan voor invulling van de SROI-verplichting maar dat er soms verwarring bestaat over de invulling van de verplichting. Veel gemeenten hanteren namelijk een eigen beleid met eigen voorwaarden. Bovendien verschillen de monitoringsinstrumenten voor de SROI-waarde tussen gemeenten.

Zo werken grotere gemeenten en gemeenten met veel aanbestedingen met een online tool waarin de SROI-afspraken en administratieve verantwoording wordt vastgelegd. Veel kleinere gemeenten maken daarentegen nog steeds gebruik van formulieren in Word of Excel. Als een werkgever dus aanbestedingen heeft lopen bij verschillende gemeenten heeft hij te maken met verschillende werkwijzen voor de SROI-onderbouwingen.

Een positieve ontwikkeling die wij zien is dat gemeentelijke samenwerking steeds vaker voorkomt. Steeds meer gemeenten hanteren een gezamenlijk SROI-beleid in de aangesloten arbeidsmarktregio’s. Zo heeft de regio Zaanstreek-Waterland de regels voor de SROI-verplichtingen gelijk getrokken, en werken ook gemeenten in Gelderland en Overijssel samen voor een eenvoudiger SROI-beleid.

Voor opdrachtnemers maakt dit de werkwijze veel duidelijker. Deze ontwikkeling zorgt er naar verwachting voor dat het doel van de SROI, meer werkplekken voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, verder wordt bevorderd.

Vragen?

Heb je naar aanleiding van dit artikel vragen over de SROI? Neem dan contact op met onze SROI-specialist Mohamed Najim. Stuur een mail naar info@oaz.nl of bel 088 5600700.